ارزیابی نقش رودباد جنب حاره ای در کنترل بارشهای ایران

Authors

غلامرضا روشن

دانشگاه گلستان عبدالعظیم قانقرمه

دانشگاه گلستان

abstract

هسته های سرعت باد بیش از 30 متر در ثانیه در حاشیه استوایی بادهای غربی را رودباد جنب حاره ای گفته که نقش موثری در کنترل مولفه های آب و هوایی عرضهای پایین و میانه منجمله میزان و تعداد روز های بارش دارد، اشاره نمود. بهرحال کشور ایران، از جمله مناطق جغرافیایی می باشد که اقلیم خشک و نیمه خشک بر پهنه وسیعی از آن گسترش یافته است، این عامل باعث می گردد که عوامل تاثیرگذار بر تغییرات بارش آن منجمله؛ تغییرات سرعت، موقعیت و جابجایی رودباد جنب حاره با حساسیت بیشتری مورد ارزیابی قرار گیرد. بنابراین برای انجام این تحقیق آمار ماهانه میزان و تعداد روزهای بارش برای 180 ایستگاه کشور برای طول دوره آماری 1951 تا 2005 مورد استفاده قرار گرفت. در این پژوهش داده های مربوط به سرعت باد مداری برای سطوح 10 تا 1000 هکتوپاسکال از سایت cdc.noaa.gov با قدرت تفکیک 2.5 درجه استخراج شدند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که با توجه به طول آماری 55 ساله، موقعیت هسته مرکزی رود باد حدود یک درجه به سمت عرضهای شمالی حرکت کرده است. همچنین یافته ها نشان می دهند که موقعیت رودباد جنب حاره در بالاترین عرض آن که در ماه های ژولای و آگوست رخ می دهد در این ایام موقعیت آن بالاتر از 42.5 درجه شمالی می باشد و بنابراین در اینجا نظر پژوهشهای قبلی مبنی بر قرارگیری آن در شمالی ترین موقعیت یعنی بر روی تهران نقض می شود. یافته های تحقیق بیان می کند که تاثیر دو مولفه سرعت رودباد و موقعیت مرکزی هسته، نقش موثرتری نسبت به سرعت جابجایی شمالی- جنوبی هسته بر کنترل بارشهای ایران دارند. بگونه ای که بیشترین همبستگیها بر روی امتداد کشیدگی کوههای زاگرس و کمترین آنها در منطقه شمالغرب و نوار ساحلی دریای خزر همچنین جنوب شرق ایران دیده می شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روند تغییرات فصلی رودباد جنب حاره در محدودة اقلیمی ایران طی دهه‎های اخیر

در این پژوهش از داده‎های مربوط به مؤلفة مداری و نصف‎النهاری باد طی 1330-1389 برای ابعاد مکانی 20 تا 80 درجة عرض شمالی و 10- تا 120 درجة طول شرقی و در تراز ارتفاعی 200 هکتوپاسکال استفاده شده است. این داده‎ها از NCEP/NCAR اخذ شده است. محاسبات روند از روش رگرسیون خطی با روش کمترین مربعات خطا (LSE) انجام گرفته است. نتایج بررسی روند در چهار فصل سال نشان داد که مقدار معنی‎داری روند سرعت رودباد برای ف...

full text

روند تغییرات فصلی رودباد جنب حاره در محدودة اقلیمی ایران طی دهه‎های اخیر

در این پژوهش از داده‎های مربوط به مؤلفة مداری و نصف‎النهاری باد طی 1330-1389 برای ابعاد مکانی 20 تا 80 درجة عرض شمالی و 10- تا 120 درجة طول شرقی و در تراز ارتفاعی 200 هکتوپاسکال استفاده شده است. این داده‎ها از ncep/ncar اخذ شده است. محاسبات روند از روش رگرسیون خطی با روش کمترین مربعات خطا (lse) انجام گرفته است. نتایج بررسی روند در چهار فصل سال نشان داد که مقدار معنی‎داری روند سرعت رودباد برای ف...

full text

اقلیم‌شناسی مرز شمالی پشته پرفشار جنب حاره بر روی ایران

با توجه به اهمیت و نقش سامانه پرفشار جنب حاره بر روی اقلیم ایران، با استفاده از داده‌های (روزانه) دوباره تحلیل شده NCEP/NCAR تلاش شد، شاخص پشته پرفشار جنب حاره بر روی ایران و برای هریک از ماه‌های سال برآورد شود. بدین منظور داده‌های ارتفاع ژئوپتانسیل، مولفه مداری و نصف النهاری باد برای ساعت GMT12 طی دوره 52 ساله (1340-1391) و با تفکیک مکانی 5/2درجه در پنج تراز ارتفاعی(500،600،700،850 و300 هک...

full text

تحلیل الگوی فضایی پشته پرفشار جنب حاره بر روی ایران

در این تحقیق به بررسی فضایی پشته پرفشار جنب حاره بر روی منطقه اقلیمی ایران پرداخته شد­. برای انجام این کار از داده های دوباره تحلیل شده میانگین ماهانه مرکز NCEP/NCAR با تفکیک 5/2 درجه  استفاده شد. بدین منظور داده­های ارتفاع ژئوپتانسیل، مولفه مداری و نصف النهاری باد برای ساعت GMT12 طی دوره 52 ساله(1340-1391) در ترازهای 600،700 و500 هکتوپاسکال جهت ارزیابی جایگاه خط پشته­، ویژگی­های جغرافیایی و فر...

full text

تأثیر رودباد جنب حاره ای بر بارش های روزانة بیش از ده میلی متر در حوضة زاینده رود

حوضة زاینده رود جایگاه مهمی در تأمین آب ایران مرکزی دارد. هدف این پژوهش، شناخت اثر رودباد جنب حاره ای بر بارش های بیش از ده میلی متر حوضة زاینده رود است. در این پژوهش از داده های بارش روزانه در دورة زمانی 1987-2011 ایستگاه های حوضه و فایل رقومی نقشه های ارتفاع ژئوپتانسیل سطح 1000 و 500 و نقشة وزش باد مداری سطح 200 میلی باری استفاده شد. برای طبقه بندی الگوهای بارش از روش مؤلفه های اصلی و نیز روش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جغرافیا و برنامه ریزی محیطی

جلد ۲۶، شماره ۳، صفحات ۱۴۹-۱۷۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023